Rodzime współsiostry
Pierwsze lata po zakończeniu II wojny światowej upłynęły na odbudowie i przystosowaniu działalności do nowych warunków. W miarę napływu środków finansowych z Europy i Ameryki, praca misyjna systematycznie rozwijała się i stabilizowała. Szczególny akcent położono na kształcenie szerokich mas, spragnionych podstawowej wiedzy i warunków rozwoju. Stworzenie rozległych możliwości kształcenia pozwoliło siostrom misyjnym, obok wielu od dawna prowadzonych prac, na skuteczne przejęcie tej najpilniejszej - kształcenie rodzimych sióstr, pomocników i pomocnic świeckich. Rodzimy kler jest wyraźnym znakiem aktywnego życia religijnego miejscowych Kościołów, dlatego jego formacja ma doniosłe znaczenie tak dla poszczególnych Zgromadzeń, jak i dla całego Kościoła.
Pierwszym krajem misyjnym, w którym przyjęto do naszego Zgromadzenia rodzime siostry, była Argentyna. Pierwsza kandydatka zgłosiła się jeszcze przed przybyciem sióstr, a dołączyła do nich w roku 1896, kiedy założyły swoją misję na ziemie argentyńskiej. Wkrótce znalazły się dalsze. Gdy w roku 1909 umierał Założyciel, Zgromadzenie liczyło już 43 argentyńskie siostry. Ponieważ ich liczba stale wzrastała, założono dotąd w Argentynie 3 prowincje. W roku 1980 z Prowincji Północnoargentyńskiej wydzielono Prowincję Paragwajską.
Podobnie przebiegała historia Zgromadzenia w Brazylii. Skromne początki w roku 1902 urosły do dwóch prowincji. Stosunkowo późno nastąpiło utworzenie prowincji w Chile. Praca sióstr w Ameryce Południowej obejmuje szkoły, szpitale i zadania socjalne. Coraz szerszy jest wkład SSpS w pracę pastoralną wśród pozbawionych kapłana wspólnot wiernych, troska o rozwój położonych daleko od większych centrów wiosek i otaczanie opieką mniejszości narodowych.
Podczas gdy na terenach Ameryki Płd. siostry pracują nad wprowadzeniem chrześcijańskich zasad i umożliwiają miejscowym dziewczętom wstępowanie do Zgromadzenia, na innych terenach misyjnych jest to nie od pomyślenia. Tam chrześcijaństwo musiało najpierw uzyskać dostęp i zdobyć sobie poważanie, zanim można było oczekiwać powołań zakonnych. To zaś wymaga dziesiątek lat pracy, a nawet potem nie można myśleć o przyjmowaniu do Zgromadzenia rodzimych dziewcząt na równi z dziewczętami z innych krajów, biorąc pod uwagę jego europejski charakter. Pierwszorzędnego znaczenia nabrało zatem szukanie takich form, które byłyby osadzone w całościowo pojętym życiu kulturowym danego narodu, a przez to łatwiejsze do przyjęcia dla miejscowych dziewcząt. W Chinach, na przykład, misjonarze mogli nawiązać do „Instytutu młodej kobiety chińskiej”, który sięgał do XVII wieku, był wielokrotnie reformowany i różnie się kształtował w poszczególnych regionach. Wiele z tak zwanych „nowicjatów szkolnych”, jak też „Organizacja pomocnic”, istniejąca u boku Sióstr Misyjnych, przejęło z czasem formę zgromadzenia zakonnego. Dwa z nich przeżyły rozruchy komunistyczne i zaczęły się na nowo rozwijać na Tajwanie. Od roku 1924 Siostry Misyjne przyjmowały również chińskie kandydatki w swoje szeregi.
Podobnie jak w Chinach, przebiegał rozwój Zgromadzenia w Japonii. Tu od początku wyodrębniła się ze Zgromadzenia Sióstr Misyjnych Służebnic Ducha Świętego rodzima gałąź japońska, co jest zrozumiałe ze względu na duże różnice kulturowe. Idea następnej fundacji w Japonii, z trudem doprowadzona do skutku, wiele ucierpiała w wyniku bombardowania w czasie II wojny światowej; po wojnie odrodziła się w zupełnie innej formie jako świecki instytut japońskich katechetek. Od roku 1928 Siostry Misyjne zaczęły przyjmować do swojej wspólnoty Japonki. W roku 1987 Prowincja Japońska utworzyła placówkę w Korei.
Warunki, jakie siostry zastały na Filipinach, można porównać z południowoamerykańskimi. Zgromadzenie rozpoczęło swoją działalność w tym kraju w roku 1912, a 12 lat później erygowano nowicjat. Na Filipinach, jak prawie w żadnym innym kraju, przez długi czas pierwszoplanowo potraktowano działalność w szkolnictwie. Obecnie doszły jeszcze, w zwiększającym się wymiarze, prace socjalne - działalność wychowawcza wśród ludności wiejskiej i mniejszości narodowych, współpraca z radiem i telewizją, a przede wszystkim posługa katechetyczna i pastoralna.
W Indonezji pierwsze rodzime kandydatki mogły dołączyć się do Zgromadzenia już na początku lat trzydziestych. Również tutaj powstało pod kierownictwem Sióstr rodzime zgromadzenie indonezyjskie. W latach pięćdziesiątych powstają dwa dalsze rodzime zgromadzenia, z których jedno, prowadzące swą działalność na wyspie Timor, w roku 1960 przyłączyło się do Zgromadzenia Służebnic Ducha Świętego. W połowie lat 50-tych mogą już do Sióstr dołączać również dziewczęta z wyspy Flores. Swoją formację zakonną uzyskały w nowicjatach na Jawie, Flores i Timor. Znaczna liczba sióstr jest zaangażowana jako nauczycielki i pielęgniarki. Do tradycyjnej już działalności wychowaczej i opieki zdrowotnej doszły też zadania związane z całościowo pojętym rozwojem wsi. W tej misji szerokie pole działania znajdują wszystkie zawody.
Nie mniej pracy znalazły siostry w centralnych Indiach, dokąd przybyły w roku 1933. Mimo wielu przeszkód siostrom udało się rozszerzyć tutaj swoją działalność. Obecnie prowadzą szkoły, domy sierot, domy opieki, kliniki, pielęgnują trędowatych i wykonują różnego rodzaju prace wychowawcze i socjalne. Różnice klasowe pomiędzy ludnością poszczególnych regionów Indii i praca w centrum socjalnym wpłynęła na konieczność utworzenia rodzimego zgromadzenia sióstr. Członkowie takiej wspólnoty stoją wobec szeregu zadań, wypływających z działalności centrum socjalnego. Mają wiele okazji, aby znaleźć taką formę życia, która z jednej strony odpowiada narodowej mentalności, a z drugiej pozwala na prowadzenie działalności socjalnej.
W Papui Nowej Gwinei, gdzie siostry pracują od 1899 roku, i w Ghanie, gdzie swą działalność datują od roku 1945, powstały również nowe zgromadzenia dla tubylczych powołań, które powoli się pojawiają. W roku 1983 wstąpiła pierwsza rodzima siostra do naszego Zgromadzenia na Nowej Gwinei, a w roku 1984 w Ghanie.
W roku 1964, kiedy obchodziłyśmy jubileusz 75-lecia, nasze Zgromadzenie tworzyło już międzynarodową wspólnotę, liczącą ponad 4300 sióstr w ślubach, pracujących na 237 placówkach w 23 krajach. Obecnie liczba sióstr się zmniejszyła do 3400, natomiast liczba placówek wzrosła do 418 w 43 prowincjach, w 44 krajach.
Obok działalności wychowawczej i charytatywnej przejmowane są coraz częściej zadania socjalne i pastoralne. Ponieważ wiele prac podjętych przez siostry na początku misji może być dzisiaj kontynuowanych przez rodzimy laikat, siostry koncentrują swą uwagę na tych zadaniach, które nie mogą być jeszcze przejęte przez rodzimych współpracowników.